استعارۀ مفهومی "غم" در اشعار فخرالدین عراقی

این پژوهش به بررسی استعاره‌هایی می‎پردازد که با محوریت احساس غم در دیوان اشعار عراقی به‌کار رفته‌اند. بنیان نظری پژوهش، نظریه استعاره‌های مفهومی است که استعاره را از حد ابزاری صرفاً زیباشناسانه به رویکردی برای شناخت و اندیشیدن اعتلا بخشیده است. فخرالدین عراقی در دیوان اشعارش برای تبیین بسیاری از ویژگی‌های غم از حوزه‌های «اشیا»، «خوراک»، «انسان»، «گیاه» و «بیماری و سلامت» مدد جسته و توانسته این مفهوم انتزاعی را ملموس و عینی جلوه دهد. پژوهش حاضر که با روشی توصیفی-تحلیلی انجام شده، سعی دارد ارتباط بین استعاره با بنیاد اندیشه و جهان فکری عراقی را کشف و تبیین نماید. با تحلیل شناختی دسته‌ای از استعارهای غم در دیوان اشعار عراقی می‌توان دریافت که این احساس در نظام فکری وی چیزی دیدنی، لمس‌کردنی، چشیدنی و تا حدودی شنیدنی است. همچنین دسته‌ای دیگر از استعاره‌ها در حوزة غم وجود دارد که روش شناختی برای تحلیل آنها جواب‌گو نیست، از این رو شناخت استعاره‌های نوع دوم نیازمند شناخت پیش‌فرض‌های عرفانی است.